Nov 16, 2007 10:41
16 yrs ago
30 viewers *
Polish term

lub vs. albo

Polish Art/Literary Linguistics
Spotkałem się z wypowiedzią prawników na temat brzemiennej w skutkach zamiany "lub" na "albo" w tekście prawniczym. Niestety, na tym dyskusja się ucięła i nie było wyjaśnienia, jakie to mogą być skutki.

Patrzę sobie w SJP:

albo:

Spójnik wyrażający możliwą wymienność albo wzajemne wyłączanie się zdań równorzędnych lub części zdań
Czytał książkę albo słuchał radia.
Dziś albo nigdy.

lub:

Spójnik łączący zdania lub ich człony, wyrażający możliwą wymienność albo wzajemne wyłączanie się zdań równorzędnych albo części zdania; albo
Chciała tę książkę kupić lub ją wypożyczyć.
Pójdziemy na spacer lub do kina.


Cała różnica to "łączący zdania lub ich człony", ale w przykładach różnicy nie widzę.

Czy ktoś jest w stanie wyjaśnić, o co tutaj chodzi?

Discussion

Andrzej Lejman (asker) Nov 16, 2007:
BTW, wychodzi na to, że SJP do poprawki
Crannmer Nov 16, 2007:
Jako ze o OR i EXOR uczylem sie w innym jezyku, dla pewnosci kliknalem wiec w Wiki, aby na chybcika znalezc polski odpowiednik. I tym razem widocznie trafilem w nocnik. Bedzi mi przestroga na przyszlosc.
Andrzej Lejman (asker) Nov 16, 2007:
Alternatywę przywołał Herr Kollege Crannmer i to właściwie do niego była ta uwaga / pytanie...
Andrzej Lejman (asker) Nov 16, 2007:
No tak, przykład z karą umowną jest bardzo przekonujący.
Crannmer Nov 16, 2007:
Czy nie chodzi aby o prywatna definicje znaczeń tych wyrazów u niektórych prawników? Którzy językiem potocznym usiłują substytuować funkcje logiczne OR i EXOR? (odpowiednio "lub" = alternatywa i "albo" = alternatywa rozłączna) ;-)

Responses

+3
13 mins
Selected

lub vs. albo

w logice zależność jest taka (1=prawda, 0=fałsz):
dla lub (OR):
1+1=1
1+0=1
0+1=1
0+0=0

dla albo (XOR exclusive or (chyba takie jest rozwinięcie))
1+1=0
1+0=1
0+1=1
0+0=0

lub oznacza możliwość wykonania obu czynności ale też tylko jednej z nich
pójdziemy na spacer lub do kina (możemy zrobić i jedno i drugie, albo jedną z tych rzeczy)

albo oznacza możliwość wykonania tylko jednej z dwóch czynności
czytał książkę albo słuchał radia (nie robił tych dwóch rzeczy jednocześnie, czyli jak czytał to radio było wyłączone, jak słuchał to książka była zamknięta)

firma zapłaci fakturę, albo odda towar (zrobi tylko jedną z tych rzeczy (1) odda towary (i nie płaci), (2) płaci (i zatrzymuje towary)
firma zapłaci fakture lub dokona kompensaty (może (1) częściowo zapłacić, a częściowo dokonać kompensaty, (2) zrobi pełną płatność (bez kompensaty), (3) zrobi pełną kompensatę (bez płatności)

potocznie ludzie niestety to mylą

HTH

--------------------------------------------------
Note added at 35 mins (2007-11-16 11:16:39 GMT)
--------------------------------------------------

dlaczego to jest istotne?
w wielkim uproszczeniu....
zapis
(a1) w przypadku wady ukrytej towaru klient może obciążyć dostawcę karami umownymi lub dochodzić praw na drodze sądowej
oznacza, że klient może (1) naliczyć kary umowne (2) wystąpić do sądu (np. o odszkodowanie). Ale może zrobić i jedno, i drugie. Czyli ma większe prawa.
Natomiast zapis
(a2) w przypadku wady ukrytej towaru klient może obciążyć dostawcę karami umownymi albo dochodzić praw na drodze sądowej
oznacza, że jeśli klient obciąży dostawcę karami umownymi, to zgodnie z warunkami umowy, nie ma prawa dochodzić praw na drodze sądowej. Czyli może zrobić tylko jedną z tych dwóch rzeczy: (1) obciąża karami umownymi (i nie idzie do sądu); (2) idzie do sądu (i nie obciąża karami umownymi). Czyli ma mniejsze prawa.


--------------------------------------------------
Note added at 43 mins (2007-11-16 11:25:03 GMT)
--------------------------------------------------

Andrzej - a gdzie ja mówię o alternatywie? Dla mnie to suma logiczna ;-)

W moim SJP stoi jak byk:
1. dwie wyłączające się możliwości, sytuacja wymagająca wyboru między dwiema wyłączającymi się możliwościami
Mieć przed sobą alternatywę: pójść albo nie pójść.
Stanąć przed alternatywą, wobec alternatywy.
2. log. zdanie złożone współrzędnie, wówczas prawdziwe, gdy choćby jedno ze zdań składowych jest prawdziwe; suma logiczna

Znaczenie 2 jest właśnie znaczeniem, o którym mówili prawnicy. I takiego znaczenia mnie uczono na studiach.

Note from asker:
Ale alternatywa to diw wykluczające się możliwości, więc jak "lub" ma być alternatywą? A alternatywa rozłączna wygląda już na przegięcie...
Peer comment(s):

agree Crannmer : agree dla tlumaczenia (minelo sie z moja notka). Aczkolwiek IMHO "lub" i "albo" w zwyklym jezyku sa synonimami.
5 mins
dzięki; potocznie są synonimami, ale język prawny powinien być jednoznaczny
agree Szymon Metkowski : Coś dziwnego się zrobiło z prozem i widziałem tylko kawałek wypowiedzi. W pełni się zgadzam :)
2 hrs
agree M.A.B.
4 hrs
dzięki
Something went wrong...
4 KudoZ points awarded for this answer. Comment: "Alle Klarheiten beseitigt...;-) Za tę odpowiedź powinna być 10, ale dają tylko 4 ;-) Wielkie dzięki."
+2
3 hrs

alternatywa łączna vs. alternatywa rozłączna

W logice prawniczej lub to jest tzw. alternatywa łączna czyli coś, co w tekstach często się zapisuje (błędnie) jako i/lub.

albo natomiast to alternatywa rozłączna. Wybór jednej opcji wyklucza wybór drugiej.

W zasadzie to odpowiedziałem to samo co mój poprzednik, ale zostawię odpowiedź ze względu na terminologię.

Peer comment(s):

agree Marek Daroszewski (MrMarDar) : bardzo ładne okreslenia!
11 mins
dzięki :) Profesor od logiki byłby zachwycony, że komuś się podobają :)
agree M.A.B. : W logice matematycznej tak samo - "lub" zawiera w sobie "albo" oraz "i"
1 hr
Something went wrong...
Term search
  • All of ProZ.com
  • Term search
  • Jobs
  • Forums
  • Multiple search