Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Wanneer werd de doorslaggevende tomaat gegooid die de Tomatina-révolte inluidde? Niemand weet het. Misschien tijdens een opstand tegen Franco, of bij een uit de hand gelopen carnavalsviering. Volgens de bekendste versie was er in 1945 een groep bewoners die tijdens Los Gigantes (een optocht met reuzenpoppen van papier mâché) een manier zochten om een opstootje te beginnen. Ze stortten zich op een groentekar en begonnen met rijpe tomaten te gooien. Omstanders lieten dit niet op zich zitten en er ontstond een massale gooi- en smijtpartij. De aanstichters moesten de schade van de groenteverkopers vergoeden, maar dat vormde geen belemmering voor een herhaling van het tomatengevecht. Een nieuwe traditie was geboren. Uit vrees voor het uit de hand lopen van de situatie werden er in de jaren ’50 verboden uitgevaardigd, ingetrokken en weer ingesteld. In 1951 werden bewoners die het verbod negeerden vastgezet totdat er gedemonstreerd werd voor hun vrijlating. Het bekendste protest tegen het tomatenverbod vond plaats in 1957 toen er tomaten ten grave werden gedragen, compleet met grafkist en optocht. Na 1957 besloten de plaatselijke autoriteiten hun verzet op te geven en werd het vreemde gebruik na de uitvaardiging van enkele regels, omarmd. Hoewel tomaten de hoofdrol spelen, gaat er een week van festiviteiten vooraf aan het beslissend treffen. Het is het feest van de beschermheiligen van Buñol, de maagd Maria en de heilige Ludovicus Beltran, met optochten, muziek en vuurwerk in opgewekte Spaanse stijl. Om kracht op te doen voor het naderende treffen, kan je je de avond voor de veldslag tegoed doen aan een indrukwekkende paella, een traditioneel Valenciaans gerecht van rijst, zeevruchten, saffraan en olijfolie. Tegenwoordig kent dit losgeslagen feest enige vorm van organisatie. De organisatoren laten speciaal voor deze jaarlijkse gebeurtenis speciale, oneetbare tomaten kweken. De festiviteiten beginnen rond 10 uur 's ochtends met een wedstrijd waarin de deelnemers moeten proberen om een bovenin een glibberige paal bevestigde ham te bemachtigen. Onder gezang en gedans spuiten de omstanders de deelnemers nat. Wanneer de kerkklok 12 uur slaat, rijden met tomaten afgeladen vrachtwagens de stad binnen en bereikt het gescandeerde "To-ma-te, to-ma-te!" een hoogtepunt. Vervolgens wordt met een waterkanon het startschot voor het hoofdevenement gegeven, waarna de deelnemers elkaar onbeperkt met tomaten mogen bekogelen. Gelanceerd over lange afstand, van dichtbij in het gezicht, of over iets grotere afstand met een boogje; ongeacht de toegepaste techniek voel je je na afloop (en zie je eruit als) een heel ander mens. Ongeveer een uur later kunnen de met tomaat doorweekte schutters zich uitleven in een zee van zompige salsa waarin nog nauwelijks een tomaat te vinden is. Een tweede kanonschot is het teken dat de veldslag ten einde is. |